Mụn nội tiết xuất hiện do sự thay đổi của nội tiết tố trong cơ thể. Loại mụn này có thể xuất hiện ở cả nam lẫn nữ giới. Tuy nhiên, bài viết này chỉ đề cập đến cách trị mụn nội tiết ở nữ giới.
NHỮNG PHƯƠNG THUỐC ĐIỀU TRỊ MỤN NỘI TIẾT Ở NỮ GIỚI
Bạn có thể dễ dàng nhận thấy mụn nội tiết vì chúng thường mọc ở vùng quai hàm và cằm. Thường chúng không có miệng, sưng to, đỏ và gây đau.
Để sử dụng thuốc trong điều trị mụn nội tiết bạn buộc phải thao khảo ý kiến của bác sĩ. Vì những loại thuốc này thường kèm theo nhiều biến chứng nguy hiểm.
Vai trò của hormone trong việc hình thành mụn nội tiết
Có 3 loại hormone chính gây ảnh hưởng đến việc hình thành mụn, đó là:
1. Androgens – Nội tiết tố nam:
Đây là nội tiết tố có cả ở nam và nữ. Khi loại hormone này được sản sinh nhiều hơn thì sẽ khiến da sản xuất nhiều dầu hơn. Do đó, gây ra nhiều mụn trứng cá hơn. Androgens ở mức độ cao có thể gây ra mụn nội tiết ở cả nam và nữ.
Estrogen – Nội tiết tố nữ:
Giống như androgen, estrogen cũng có ở nam và nữ. Tuy nhiên, ảnh hưởng của estrogen lại hoàn toàn trái ngược. Nếu có càng nhiều estrogen thì càng ít bã nhờn, ít mụn và có thể giảm viêm.
Progesterone – Hocmone sinh dục nữ:
Hormone này ảnh hưởng chủ yếu ở nữ giới trong kỳ kinh nguyệt. Chúng có khả năng kiểm soát lượng dầu nhờn tiết ra. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều tranh luận về loại hormone này.
Điều trị mụn nội tiết bằng đường uống
Những phương pháp điều trị mụn nội tiết đều đánh vào việc cân bằng lượng hormone trong cơ thể. Và 5 loại được bác sĩ khuyên dùng như sau
Điều trị mụn nội tiết bằng thuốc tránh thai (COCs)
Thuốc ngừa thai thường được kết hợp bởi 2 thành phần là ethinyl estradiol và Progestin. Hai chất này đều là một loại estrogen tổng hợp. Ngoài việc ngừa thai, estrogen trong COCs còn làm giảm bã nhờn, giảm mức độ nội tiết tố androgen. Từ đó làm giảm hình thành mụn, giảm lượng bã nhờn trên da và ngừa viêm.
Một phân tích tổng hợp năm 2014 (một bài đánh giá tài liệu nghiêm ngặt khác tập hợp các kết quả của nhiều nghiên cứu và kết hợp chúng thành một phân tích duy nhất) đã so sánh hiệu quả của COCs với giả dược. Phân tích tổng hợp này cho thấy sau ba tháng điều trị COCs, giảm 35% tổn thương do mụn trứng cá và sau sáu tháng điều trị, giảm 55% – 60 %.
Biến chứng:
Một sô tác dụng phụ nghiên trọng nhất khi sử dụng thuốc ngừa thai:
- Tắc mạch: Đây là tình trạng có một cục máu đông gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến mạch máu. Thậm chí có thể gây tử vong. Do đó, những người bị máu khó đông, bị tắc mạch, bệnh tim, huyết áp cao, béo phì, tiểu đường, gan, đau nửa đầu, đau đầu kéo dài.
- Ngoài ra, những người bị bất động quá lâu, tiểu sử bị ung thư, phụ nữ mang thai và cho con bú hay dị ứng với thuốc. Tất cả những trường hợp trên đều không được phép sử dụng. Hoặc được thăm khám bởi bác sĩ chuyên môn trước khi dùng.
Lưu ý:
Nếu bạn kết hợp thuốc ngừa thai với một loại kháng sinh khác, thì sẽ làm giảm hiệu quả của chúng. Đặc biệt là khi bạn dùng để ngừa thai.
Cyproterone Acetate (CPA) trong điều trị mụn nội tiết:
CPA là loại progestin được sử dụng trong thuốc ngừa thai. Đôi khi, CPA cũng được kê đơn riêng biệt. Cyproterone Acetate có tác dụng là giảm sản xuất androgen (nội tiết tố nam). Do đó, CPA có thể gây nữ hóa ở nam giới và không được sử dụng cho phụ nữ mang thai.
Hiệu quả:
CPA được sử dụng như một phần của thuốc ngừa thai sẽ tạo ra kết quả tương đương. Dựa vào nghiên cứu 1990, CPA được sử dụng riêng biệt với liều lượng 50-100mg mỗi ngày. Kết quả cho thấy nó có thể cải thiện 70%-90% mụn trong vòng 3 tháng.
Biến chứng khi sử dụng CPA:
- Chu kỳ kinh nguyệt không đều
- Chảy máu đột ngột (giữa các kỳ kinh)
- Căng ngực, nhức đầu và buồn nôn.
Những tác dụng phụ này chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian nhất định. Sau đó chúng sẽ giảm dần và biến mất hoàn toàn.
Nếu bạn muốn đảm bảo chu kỳ kinh nguyệt, bạn nên sử dụng CPA trong thuốc ngừa thai thay vì dùng riêng.
Thuốc Spironolactone
Spironolactone là một dẫn xuất tự nhiên của một loại hormone là aldosterone. Thuốc này là một chất chống androgen, vì thế có thể sử dụng cho cả nam giới.
HIệu quả:
Vào năm 2009 và năm 2017, đã có nhiều cuộc đánh giá diễn ra nhưng vẫn chưa xác định được hiệu quả của Spironolactone.
Nhưng trong thực tế, các bác sĩ đã sử dụng thuốc này trong hơn 30 năm đều dùng để trị mụn trứng cá. Một số nghiên cứu cũng cho thấy, Spironolactone điều trị cho mụn ở vùng mặt, ngực, lưng. Nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng liều tiêu chuẩn là 50-100mg cho 1-2 lần/ngày. Và sau 3 tháng có thể nhận thấy hiệu quả.
Tác dụng phụ:
- Kinh nguyệt không đều
- đau hoặc sưng vú
- Nồng độ kali cao trong máu
Điều trị mụn nội tiết với Flutamide:
Đây là một chất được sử dụng trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Flutamide có công dụng ngăn ngừa androgen tăng cao.
Hiệu quả điều trị:
Năm 2011, một thử nghiệm lâm sàng cho rằng chất này có hiệu quả như thuốc ngừa thai chứa CPA. Sử dụng 500mg mỗi ngày có thể cải thiện 80% mụn nội tiết.
Tác dụng phụ:
- Có thể gây ra bệnh gan do liều lượng và tuổi tác người dùng. Vì thế, bác sĩ luôn khuyến cáo sử dụng ở liều thấp và tăng dần nếu cần thiết.
- Tiêu chảy, rối loạn máu
- Chuột rút, phì đại vú
- Không được dùng trong thời kì mang thai.
GnRH Agonists
Những nữ giới sử dụng thuốc ngừa thai không hiệu quả thì mới có thể sử dụng loại thuốc này. Chất này có khả năng “khóa” các hormone kích thích androgen sản xuất.
Hiệu quả:
Có 1 bằng bằng chứng cho thấy chất này có thể sử dụng trong điều trị mụn nội tiết. Nhưng lại thường bị hạn chế do chi phí rất cao và gây ra triệu chứng mãn kinh.
Tác dụng phụ:
Ức chế estrogen gây triệu chứng mãn kinh: chảy máu, loãng xương, bốc hỏa.
Dù bạn lựa chọn phương pháp nào trong điều trị mụn nội tiết thì bạn phải nhớ: KHÔNG SỬ DỤNG THUỐC TRONG THỜI KÌ MANG THAI VÀ CHO CON BÚ. Tuyệt đối không được tự ý uống thuốc mà phải được sự kê toa của bác sĩ/ dược sĩ. Nếu có bất kỳ vấn đề gì, liên hệ bác sĩ hoặc đến khám trực tiếp để được giải quyết kịp thời
Nguồn tham khảo: Ance.org
No Comments